De fiets doet het niet

De afgelopen dagen is Van Moof veelvuldig in het nieuws. Niet op een positieve manier. De fietsfabrikant is (bijna) failliet. De dienstverlening na verkoop lijkt niet in orde. Fietsen gaan dikwijls stuk en omdat het merk veel, zoniet uitsluitend, zelfontwikkelde componenten monteert is reparatie door een niet aan het merk verbonden fietsenmaker niet mogelijk. Reservedelen zijn niet meer verkrijgbaar en mensen staan met een fiets 'die het niet doet'. Als ze geluk hebben, want anderen hebben al betaald voor een fiets die nog geleverd moet worden of een hebben hun fiets afgegeven voor reparatie en hebben helemaal geen fiets om op Marktplaats te zetten.

Een fiets 'die het niet doet' is een nieuw fenomeen. 

Tot enkele jaren geleden ging een fiets gewoon stuk: een lekke band, ketting er af of gebroken, een gebroken kabeltje van versnelling of rem. Dat soort werk. Prima zelf op te lossen voor veel mensen en snel gerepareerd door de fietsenmaker. Maar nu zitten we met fietsen 'die het niet doen'. Ik las over een man die zich zorgen maakt over zijn twee dochters, beide in het bezit van een Van Moof, die zomaar ergens stil kunnen komen te staan. O help. Hoe nu verder. Van Moof monteert een ingewikkeld slot dat met een voetbeweging blokkeert en met een app deblokkeert. Tja, als dat slot in de spaken schiet dan kun je niet meer fietsen. Maar in alle andere gevallen, het is toch een fiets? Je kunt toch je benen bewegen? Wat nou 'doet het niet'? Ik koester een kleine hoop dat tenminste een paar hippe fietsers na de teloorgang van hun Van Moof kiezen voor een fiets die het altijd doet. Al dan niet met een comfortabel ligzadel.

Hoofddeksel

Ahum, de helm. Ik ben een overtuigd gebruiker, niet alleen op de motor maar ook op een snelle fiets. Ik zou niet graag met onbeschermde schedel het asfalt of een willekeurig object toucheren met de snelheden die ik dikwijls met mijn velomobiel of ligfiets bereik. Ik ken alle discussies; ik weet dat een helm geen ultieme bescherming biedt en ook dat de omtrek van mijn gehelmde hoofd groter is waardoor de kans dát ik iets raak met mijn hoofd groter is enz. Dat ik met helm meer risico neem dan zonder, daar ben ik het dan weer niet mee eens. Dat risico loop fiets ik toch wel. Met of zonder helm. Mijn velomobiel gebruik ik om snel naar mijn werk te fietsen en weer terug naar huis en zonder helm zou ik niet minder hard gaan fietsen want 'o er zou toch eens iets gebeuren nu ik vandaag mijn helm niet draag'. Ik ben blij dat ik een helm droeg, die ene keer dat ik met mijn velomobiel eskimoteerde en twee maal over de kop rolde. 

Afijn, na jaren van dagelijks gebruik, goed voor meer dan 100.000 kilometer, was mijn witte helmpje aan vervanging toe. En toen kwam het dilemma: een lichte en goed ventilerende helm of juist een meer gesloten helm mét vizier. Vooral dat laatste was al langere tijd een wens. Elke ligfietser die ook met minder mooi weer fietst zal weten hoe pijnlijk het is, grote koude regendruppels die hard in je ogen petsen. En ligfietsen in een hagelbui is bijkans onmogelijk. Gelukkig duren die nooit zo lang. Omlaagkijken zoals bij een gewone fiets is er niet bij. Een bril beslaat, zeker bij stilstand en nog meer bij gebruik van het schuimdeksel. De racekap? Die hangt altijd aan een haakje in de schuur want (ook dit is persoonlijk) te weinig (over)zicht, te krap, te gehorig, geen ruitenwissers, te benauwd. En bij ideale weersomstandigheden, te snel. 

Terug naar het helmdilemma dus: lichtgewicht en ventilerend of wat meer gesloten en een vizier? Ik kwam er niet uit en besloot ze beide aan te schaffen. Net zoals een groot deel van de mensenpopulatie (de helft ongeveer) met schoenen omgaat. Een helm voor de zomer en eentje voor de winter. De zomerhelm werd een Lazer Blade+ met MIPS -dat schijnt je brein nog beter te beschermen doordat de helm een beetje om je hoofd kan draaien bij het opvangen van een klap- is mij de afgelopen maanden uitstekend bevallen. Licht, goed ventilerend en fijne pasvorm. Je merkt niet eens dat je 'm op hebt. 

De andere helm werd een Alpina Altona. De racefietsenwinkel om de hoek kon deze helm niet leveren dus met enige tegenzin werd het een internetaankoop. Nadat ik de (weer veel te grote) doos (bezorgd door zo'n wit busje waar ik niet van houd al was het alleen maar omdat ze te altijd te hard door de straat rijden en stilstaan op het fietspad) had uitgepakt twijfelde ik sterk aan mijn keuze. De helm was wat zwaarder, en nogal erg gesloten. Een beetje groter ook, zo op het oog maar na meten kwam ik tot de slotsom dat dat vooral optisch was. De helm oogt nogal massief. Nadat ik de helm had afgesteld liet ik de beschermfolie op het vizier toch nog maar even zitten. Misschien ging 'ie toch wel retour. Het leek mij bij nader inzien meer een helm voor een forens op een snelle elektrische fiets.

Maar de uiterste datum om te kunnen retourneren ging voorbij en gaandeweg zijn de weersomstandigheden zo geworden dat ik de folie van het vizier heb gepeuterd en de helm toch maar eens ben gaan gebruiken. Ondanks mijn eerdere reserves blijkt het een erg prettig hoofddeksel te zijn. De pasvorm is fijn, vooral de kinband met ratelverstelling is handig: een tandje strakker na een haarknipbeurt, een tandje losser met een kol er onder geklemd. Het wat hogere gewicht vind ik tijdens het dragen niet echt een bezwaar. En het vizier is met het weer van de laatste dagen echt een plezier: het beslaat niet en is meteen omhoog te klappen als lichten van tegemoetkomend verkeer door de verstrooiing door de druppels op het vizier toch te veel zicht ontnemen. En meteen weer omlaag, zodra de tegenligger is gepasseerd. Bij stevige regen rollen de druppels overigens snel van het vizier af.
Aan de achterkant is een rood licht geïntegreerd. Niet dat je daar veel aan hebt overigens in een velomobiel maar mogelijk dat de weerkaatsing op de smurfenmuts toch nog iets doet. Verder kan de helm aan de bovenzijde open of dicht worden gezet, voor ventilatie of juist wat meer warmte. Fraai vind ik hoe onder de ventilatieklep een soort honinggraadstructuur is aangebracht met talloze ventilatiekanaaltjes. Het enige nadeel van de helm vind ik het zwarte rubber randje onderaan het vizier. Ongetwijfeld bedoeld om je neus te beschermen in geval van malheur maar het zit net een beetje in het zicht. Als ik bij het opzetten van de helm er op let dat ik hem een beetje verder over mijn voorhoofd zet, heb ik er verder geen last van. 

Aanvankelijk had ik één dilemma: welke helm te kopen? Nu heb ik dagelijks een dilemma: welke helm te dragen? Het regent vandaag weer dat het giet en dat lijkt morgen ook weer het geval. Dan is het makkelijk, het wordt weer de helm met vizier.

Het licht zien

Kortgeleden is het achterlichtje van mijn Quest er mee uitgescheden. Kan gebeuren, na bijna 100.000km. Gelukkig is de kont van de Quest voorzien van drie extra rode ledjes die fungeren als remlicht maar ook permanent kunnen branden voor extra zichtbaarheid. Eigenlijk geen probleem dus, al moet ik het ene ledje binnenkort wel even vervangen. Best een klus, want de fiets moet hiervoor worden 'gesplitst'. 16 inbusboutjes los- en weer vastdraaien op lastig bereikbare plaatsen is niet mijn favoriete werkje.

Ik schrok er wel van toen ik ontdekte dat het achterlicht het niet deed: een deel van de rit had ik zonder achterlicht gefietst. Geen fijne gedachte in deze donkere dagen. Bovendien fiets ik regelmatig stukjes op de rijbaan... Mijn snelheid is als die van een bromfiets en ik ben goed zichtbaar maar dan moet het achterlicht het wel doen!

Graag zou ik tijdens de rit kunnen zien of het achterlicht nog brandt. Ik controleer dat regelmatig door te letten op de weerspiegeling in reflectoren of in ramen maar dat kan beter. Als ik geen rode gloed zie weerspiegelen dan denk ik dat het aan mij ligt, niet aan het lampje. Daarom dacht ik wel eens over het installeren van een glasvezeldraadje of een controlelampje maar het kan eigenlijk veel eenvoudiger: een spiegeltje.

In een doos met restonderdelen heb ik nog wel een klein rond spiegeltje liggen. Ik boor het gat van één van de boutjes waarmee de onder- en bovenkant verbonden zijn iets groter en steek het boutje van de spiegel er door. Een ringetje en een moertje er op, aandraaien, klaar. Alleen nog even afstellen.

Vanachter het stuurtje kan ik nu het rode licht zien. Geen verassingen meer en geen zorgen over de zichtbaarheid. Als ik nu geen rode gloed zie, dan is er echt iets mis.

Dag Quest 129

Wanneer ik om de slaap te kunnen vatten alle dagelijkse beslommeringen uit mijn gedachten weg wil drukken, dan tel ik geen schaapjes maar doezel ik weg bij de gedachte aan een ruime schuur vol met kleurrijke velomobielen. Van elke soort één. Quest, DF, WAW, Strada, Quattrovelo, Evo, Mango, Milan, Leiba, Avatar, Go-One, Leitra, Le Mans, Alleweder, Orca, Vector, ...

Meestal val ik dan in slaap als ik op die naam van die andere velomobiel probeer te komen... O ja, de Velayo. Elke velomobiel in een andere kleur, netjes naast elkaar opgesteld. Een paar fraaie tweewielligfietsen en trikes maken de verzameling compleet. Dagelijks neem ik een andere fiets om naar het werk te gaan en elke zaterdag komen belangstellenden kijken, proefzitten en een proefrit maken. Natuurlijk raakt er wel eens een fiets beschadigd maar dat geeft niets want ik heb toch geld zat om de fiets weer netjes te laten repareren of om een nieuwe te kopen. Uiteraard heb ik voor de uitzondering een keer een lot gekocht en meteen de hoofdprijs gewonnen.

De afgelopen dagen is deze droom een héél klein beetje uitgekomen. In mijn schuurtje stonden twee velomobielen. Wel van hetzelfde type, dat is dan weer jammer, maar dan wel in een andere kleur. De gele Quest 450 zij-aan-zij met de witte Quest 129. En vandaag kwamen er maar liefst drie mannen helemaal uit Groningen. Een velomobilist komt nooit alleen, zei ik tegen mijn vrouw. Kijken, proefzitten, proefrijden en praten over fietsen.

Het einde van de droom is dat ik nog maar één gele Quest in mijn schuur heb staan. De witte Quest 129 staat nu in Klaas Piet zijn droomschuur.

Questnieuws

Eindelijk breaking nieuws: een breuk in het frame van mijn witte Quest. Voor diegenen die denken: een Quest heeft toch helemaal geen frame? Deze Quest, nummer 129 is de allerlaatste Quest met 3 20" wielen, een tussenas en een frame. Precies als de Mango.

Nadat ik na thuiskomst van de Oliebollentocht 2016 net had besloten nog een twee jaar door te fietsen met mijn witte Quest, brak op 2 januari het frame. 'Klonk', en vanaf toen trok de fiets een kattenrug als ik met de rem aangetrokken de pedalen aanzette. Weg voornemen om zelf een ton bij te zetten op de kilometerteller. Weg de trots over met één van de Questen met hoogste kilometerstand toch nog gezellig mee te fietsen. Weg Quest 129. Al dezelfde avond tipte Roef mij over de fiets van Marco en een week later kon ik deze mooie gele Quest 450 aanhaken. Met de rampzalig verlopen maidentrip met Q129 in het geheugen wen ik nu liever aan een nieuwe fiets in een vertrouwde omgeving.

Q450 op de verkoopfoto van Marco. Onweerstaanbaar...

Onderweg naar huis

Quest 129 staat nu volledig uit elkaar gepuzzeld op schraagjes in de schuur. Gisteren is het frame vakkundig gelast door Allert en de komende dagen kan ik de fiets weer gaan opbouwen. Na reparatie mag de fiets een nieuw baasje gaan zoeken. Nu de fiets toch helemaal uit elkaar ligt is het meteen dé kans om een aantal zaken aan te pakken die anders onbereikbaar zijn: een paar nieuwe kogelkopjes in het midden van de stuurtunnel, nieuwe balhoofdlagers, een nieuwe led in de richtingaanwijzers achter, een paar reparaties aan de kuip en een grondige schoonmaak van de binnenkant en de wielkasten. Kettingen, cassette, middenastandwiel en freewheel heb ik in november nog vervangen en de Ginko voorwielen met 90mm remmen heb ik nieuw gemonteerd in augustus 2016, evenals de achteraslagers. Q129 is hiermee nog geen nieuwe fiets maar kan een nieuw baasje nog veel fietsplezier geven.

Ondertussen heb ik vrijdag mijn eerste woon-werk retourtje met Q450 afgelegd. Ik heb nogal een ongelukkige hand in het uitkiezen van de omstandigheden en gebeurtenissen tijdens eerste ritjes met nieuwe fietsen. Zo ook ditmaal. Hagelbuien en windkracht 7 met nog veel hardere windstoten zijn niet de ideale omstandigheden. Ik kon het snelheidspotentieel van de nieuwe fiets niet volledig benutten maar wel heb ik genoten van de kap, vooral in de hagel een uitkomst!

Wieldoekjes nog terug te plaatsen...

Fietsen op Sark

Sark, één van de kanaaleilanden voor de kust van Normandië, was onze laatste bestemming na twee weken vakantie in het noord-westen van Frankrijk. Sark wordt wel de laatste feodale staat van Europa genoemd. Het 5,5 vierkante kilometer grote eilandje is eigendom van de Britse kroon maar wordt beheerd door de seigneur van Sark. De seigneur mag het eiland exploiteren en belastingen innen, oorspronkelijk in ruil voor de verplichting om het eiland te verdedigen. De seigneur staat aan het hoofd van het feodale bestuur. Inspraak is slechts in beperkte mate mogelijk, democratisch is het systeem zeker niet te noemen. Sark maakt geen deel uit van de EU.

Mijn eerste foto op Sark

Het parlementsgebouwtje van Sark, de Chief Pleas, telt 28 zetels. 

Voor de circa 500 bewoners van Sark gelden de eigen wetten en regels waarvan sommige in de rest van Europa nogal ongewoon aandoen. Eén van die regels is het verbod op gemotoriseerd verkeer, iets wat de lokale bewoners omzeilen door met hun tractoren rond te tuffen. Verder hobbelen er veel koetsjes over de onverharde wegen en er wordt veel gefietst. Niet op e-bikes of speed-pedelecs, want daar heb je een papiertje van de dokter voor nodig.

Een typische sarker fiets heeft geen slot, geen licht, is voorzien van minstens één mandje en heeft een roestige ketting. Mijn indruk is dat dat laatste bewust is om aanrijdingen te voorkomen tijdens de aardeduistere nachten. Behalve onverhard, zijn alle wegen op Sark immers ook onverlicht. Van het noorden naar het zuiden van het eilandje is het 4,5 kilometer fietsen dus heel snel en efficiënt hoeft een fiets ook niet te zijn. Dat er geen licht op zit vond ik dan wel weer vreemd. Tijdens onze nachten op Sark was het onbewolkt en bijna volle maan, wellicht dat men bij nieuwe maan met een zaklantaarn fietst.

Fiets bij het tweecellige gevangeniscomplex.

Je mag ook niet overal fietsen: op sommige trajecten is het 'against the law' om te fietsen en riskeer je een boete van 500 pond als je toch op je zadel blijft zitten. En een laatst opmerkelijk feitje: op Sark moet je wegenbelasting betalen voor je fiets. Jaarlijks 11 pond, te voldoen aan de constable (de enige politieman op Sark). Een sticker op het frame is het bewijs dat de belasting is betaald. De fietsbelastingregel is coulant: als je meerdere fietsen hebt, hoef je maar voor eentje belasting te betalen.

En voordat ik het vergeet te zeggen: Sark is prachtig. Hoge kliffen met mooie baaien. Afwisselend landschap van bos, akkers en wijngaarden en dat alles in het klein. Alleen zandwegen zonder auto's of brommers. Donkere nachten met overweldigende sterrenhemels. De knusse village waar de tijd letterlijk heeft stilgestaan. Aanrader!

  

Voor één keertje dan, een recente, niet fiets-gerelateerde foto van mij

Optimalisatie

De Optima Dragon die ik een week geleden aan mijn fietsenvloot kon toevoegen had nog één klein maar storend gebrek.
De kooi van de Shimano 105 achterderailleur is te kort voor de gemonteerde cassette waardoor de derailleur klemloopt tegen het grootste kransje zodra de derailleur bij terugtrappen ook maar iets wordt meegetrokken met de ketting. Bij vooruittrappen is er geen probleem. De zaak loopt alleen subiet klem bij terugtrappen met de ketting op het grootste kransje geschakeld. 

Nu wil ik juist in die lichtste versnelling de pedalen wel eens een halve slag terugdraaien om ze in de juiste stand te zetten om weer vlot weg te kunnen rijden. Niet terug kunnen trappen kan dus best lastig zijn. De positie van de derailleur veranderen noch de verstelschroefjes bieden hiervoor soelaas. Wat dan, een nieuwe derailleur monteren of de derailleur zo afstellen dat niet meer op het grootste kransje geschakeld kan worden?
Goedkoper dan een nieuwe derailleur en fraaier dan het onbereikbaar maken van het lichtste verzet: zorgen dat de derailleur niet meer meegetrokken kan worden. 



Door de kettingbuis tot vlakbij de derailleur te schuiven houdt de kettingbuis de derailleur op z'n plaats. Een kleine inkeping voorkomt dat het kettingwieltje in de kettingbuis hapt. Bij vooruittrappen en schakelen verandert er niets, terugtrappen kan nu zonder problemen in alle versnellingen en de ketting is nog beter beschermt ook. Dat is het mooie van fietstechniek: een oplossing kan zo simpel en goedkoop zijn.