Krankzinnig mechanisme

Rotor RS4X

Een maandje geleden heb ik via Ligfiets.net een Rotor RS4X crankset kunnen kopen.
Ik hield al langere tijd het internet in de gaten maar ze worden maar zelden aangeboden en nieuw zijn zijn ze niet meer te verkrijgen.
Met de RS4X crankset is mijn oude witte Quest opeens een exclusieve velomobiel geworden... 

Rotor RSX4 crankset op mijn werkbank
(gemonteerd in brackethuis)

De RS4X crankset bevat een ingenieus excenter mechanisme waarmee het dode punt van de trappers wordt overgeslagen: wanneer het ene been gestrekt staat (onderste pedaal het verst mogelijk verwijderd) staat het bovenste pedaal al een paar graden verder gedraaid en kan hierop effectief kracht worden uitgeoefend. Het bijzondere is dat de ene crank de andere telkens weer inhaalt waardoor telkens het bovenste pedaal een 6 graden voorloopt. Vooral bij optrekken en hellingen oprijden levert dit winst op. Volgens de Spaanse fabrikant 18%. Bovendien is het beter voor de knieën.

Detail van het excentermechanisme

Nog een detailopname

Proefopstelling voor het filmpje. Duidelijk is te zien dat

de beide cranks verdraaid staan ten opzichte van elkaar.

De oorspronkelijke nieuwprijs was een 800 euro. Deze prijs, tezamen met het relatief hoge gewicht is wellicht de oorzaak geweest dat dit mechaniek nooit een succes is geworden: alleen wie een heel dure fiets heeft is bereid om zoveel te betalen voor een trapas maar dan wil je weer niet dat extra gewicht op je dure lichte fiets. Gebruikerservaringen zijn er dan ook bijna niet en een proefritje met een fiets met deze crankset zal ook moeilijk te regelen zijn.

Een bekend goedkoper alternatief zijn de ovale tandwielen. 

Het extra gewicht van de RS4X is echter op een velomobiel minder van betekenis terwijl de vermogenswinst juist weer goed gebruikt kan worden bij optrekken en klimmen.

Afijn, als techniekliefhebber was ik al sinds ik weet dat dit bestaat 'hebberig' en ik heb ook meteen gereageerd op de advertentie.

Montage

Afgelopen zaterdag heb ik de crankset gemonteerd in een nieuw brackethuis en in de fiets geplaatst. Het monteren van deze crankset is wat ingewikkelder dan een gewone crankset omdat het uiteraard ook moet worden afgesteld. Met de handleiding erbij (en goed gereedschap ;-) was het goed te doen en het past zonder problemen in de Quest. Alleen ben ik nu wel 9 versnellingen kwijt: mijn Rotor setje kwam maar met twee bladen. Als ik ooit een ritje naar een bergachtig gebied plan moet ik er eerst een kleiner blad bij monteren.

Montage, alles volgens het boekje

Oud, Shimano...

...nieuw, Rotor

En, werkt het?

Ja!

De vermogenswinst door een effectievere trapbeweging is erg goed merkbaar. Na de eerste paar omwentelingen van de pedalen was ik al gewend aan de beweging. Eigenlijk voelt het een beetje als een e-bike: je voelt extra vermogen en vraagt je af waar het vandaan komt. Optrekken gaat merkbaar sneller en klimmen gaat harder. De snelheid tijdens de klim de brug op (Dordrecht - Zwijndrecht) is omhooggegaan van een 27 naar 31 kilometer per uur en zo ook op andere delen van de route.

Optrekken bij verkeerslichten en versnellen gaat makkelijker en vlotter. Tot een 40-45km/uur merk ik voordeel, daarna maakt het geen verschil meer en zou je kunnen zeggen dat het extra gewicht gaat tegenwerken. Geen probleem, 55-60 km/uur haal ik nog steeds wel...
De werking van de crankset is in 5 standen te regelen. Nu heb ik gekozen voor de standaard, stand 3. Na een tijdje wil ik wel eens stand 4 of 5 gaan proberen.

De RSX4 crankset in de Quest. Duidelijk is te zien dat

het linker pedaal voorloopt op het rechter pedaal.

Jammer...

...Dat je de crankset niet ziet zitten op een velomobiel want het is een prachtig stukje werktuigbouwkunde. De Rohloff naaf en deze crankset zijn toch wel de mooiste stukjes fietstechniek.

...Dat ze zo duur zijn. Ik zou nooit achthonderd euro durven uit te geven voor een trapas, maar het is het zeker waard.

...Dat ze niet meer gemaakt worden, wellicht heeft de fabrikant de velomobiel niche niet weten te vinden...