donderdag 14 mei 2015

Fietspaden en fietswegen

Het was in januari dit jaar dat de ANWB de minister adviseerde om een snelheidslimiet van 25km per uur in te voeren op de fietspaden. Dat hierbij alleen de hardlopende variant van de elektrisch ondersteunde fietsen als referentie wordt gebruikt geeft opnieuw aan dat de ANWB de binding met haar wortels, de Wielrijders, vrijwel volledig is verloren. 
Alsof alleen de anabole elektrische fiets of beter, de elektrische brommer met trapondersteuning, in staat is om snelheden boven de 25km per uur te bereiken. Naar mijn mening is het dan ook een ondoordacht flutadvies. Een advies dat zich bovendien slecht verhoudt tot één van de doelen van de ANWB, namelijk het verlagen van de verkeersdruk op knelpunten door meer diversiteit in de keuze voor mobiliteit. In haar advies lijkt de ANWB het fietspad enkel als een recreatief paadje te beschouwen waar iedereen zijn ding moet kunnen doen in plaats van als een volwaardig onderdeel van de infrastructuur.

De 'Netkous' over de A15 tussen Rotterdam en Barendrecht


















Een beetje velomobilist kan een elektrische brommer met trapondersteuning voorblijven en hoort dus in de visie van de ANWB ook niet op het fietspad thuis. Vaak is het geen straf om op de weg te moeten rijden: breder, minder last van gevaarlijke uitritten, vaak rechter, soms beter wegdek. Uiteraard verschilt dit van weg tot weg en daarom ben ik nogal opportunistisch in mijn keuze voor de plaats op de weg, vooral op de bekende trajecten. Licht aan en gaan. In de spiegels goed zicht houdend op het verkeer dat mij van achter nadert.

In het advies voor een maximale snelheid op de fietspaden ligt de focus mijns inziens te veel op snelheid, alsof dat het enige relevante veiligheidsaspect is. Er zijn behalve snelheid meer gedragingen die de veiligheid in het geding kunnen brengen: fietsen zonder oog en oor voor de omgeving (dit heeft dikwijls iets te maken met 'smart'), slingeren, de hele breedte van fietspad innemen met z'n tweeën, de fiets overdwars op het pad parkeren, tegen de richting in fietsen, voetgangers die over het pad zwermen...

Toch ben ik het er zonder meer mee eens dat de snelheid te hoog kan zijn op bepaalde fietspaden of tijdstippen. Het fietspad langs de Oude Maas dat ik vaak volg voert door een recreatiegebied. In de zomermaanden loopt en staat er van alles op het fietspand. Mijzelf voorhouden dat ik voorrang heb en dat men niet zomaar over het pad moet zwermen is geen houdbare kaart. Luid bellend aan komen bollen is onveilig en niet gepast. Op de momenten dat ik kan voorzien dat ik hier last van zal hebben kies ik alvast op voorhand een andere route. Het fietst juist het lekkerst, die warme, zonnige zomernamiddagen. Dan stapvoets te moeten rijden is erg frustrerend.

Om het potentieel van de fiets, e-bike, speed pedelec, velomobiel, enz. meer te benutten voor functioneel vervoer zoals woon-werkverkeer dan hoeft daarvoor echt niet de hele infrastructuur op de schop te worden genomen maar moet de bestaande infrastructuur wel op een andere manier worden benaderd. In de bebouwde kom, zelfs in 30km straten, zet je immers de fiets ook niet overdwars op de weg en zou je je kinderen ook niet toestaan om midden op straat te spelen maar op een woonerf moet dat wel kunnen. Analoog daaraan ben ik voorstander voor een systeem waarin onderscheid wordt gemaakt tussen fietspaden en fietswegen. Op fietspaden zou een maximale snelheid kunnen gelden van 25km per uur. Op een fietspad kun je voetgangers verwachten, kinderen, slingerende fietsers, maar ook twee overdwars op het pad geparkeerde fietsen terwijl een senior een kadetje uit de fietstas haalt... (zucht).  Om sneller te gaan dan 25km per uur (nog even los van het aspect handhaving) moet er worden uitgeweken naar een andere route of de rijbaan. Dat zou ook beteken dat er idealiter een alternatief in de buurt is in de vorm van een rijbaan waar fietsen is toegestaan. Brommers zijn op fietspaden niet toegestaan maar wel op fietswegen. Ruiters en voetgangers horen niet op de fietswegen.

Fietswegen en fietspaden zouden een verschillende bebording kunnen krijgen en eventueel een andere belijning zoals bij voorkeur wel en geen middenmarkering.

De hierboven geschetste tweedeling bestaat eigenlijk al in een groot deel van de fietsinfrastructuur. Een officiële aanduiding van het onderscheid en enige handhaving van snelheid (op de fietspaden) en gedrag (op de fietswegen) zal er toe bijdragen fietsen voor iedereen veilig en aangenaam te houden en nog aantrekkelijker te maken voor forensverkeer.
 
fietsweg
fietspad





fietsweg
fietsweg
fietsweg





fietsweg
fietspad
fietsweg





fietspad


3 opmerkingen:

  1. Had je nog niet door dat de ANWB een voornamelijk vergrijsde achterban heeft en dient ? En die vergrijsde achterban ( de beruchte, verwende maar ook invloedrijke babyboomers ) legt de focus op recreatief fietsen en autorijden, logisch want daar liggen de belangen van de meeste leden ook.

    Snelrijdende fietsen zijn in hun collectieve beleving een gevaar voor automobilisten en recreatieve fietsers. Daarom zul je ook eerder snelheidsdrempels tegenkomen om je af te remmen dan fietssnelwegen waar je flink snelheid mag maken om tijdefficient grotere afstanden te kunnen overbruggen.

    Ik kan me een beetje in hen verplaatsen. Als ik met 35-40 km/u over de fietspaden rijdt zie ik menige schrikreactie of boze geizchten. Kennelijk vinden veel mensen het gevaarlijk met dergelijke snelheid en weinig geluid over de fietspaden te rijden. Hetzelfde geldt natuurlijk voor wielrenners. En als ik niet zelf zo'n "ding" reed vond ik het waarschijnlijk ook gevaarlijke rotdingen waarvan je schrikt.

    Er zijn dodelijke ongelukken gebeurd met velomobielen ( waarbij ze kennelijk niet/te laat zijn opgemerkt ) en grote snelheidsverschillen op dezelfde weg zijn wetenschappelijk onderbouwd inderdaad erg gevaarlijk.

    Los het maar op....iedere zijde heeft zo zijn eigen argumenten. En de groep waartoe je behoort bepaald je belangen :-))

    Gelukkig voor jou en andere vooruitstrevenden heeft de jeugd weinig interesse in autobezit ( omdat hun andere noden al zo duur zijn ) en zullen als ze ouder worden andere transportbehoeften nastreven dan nu de grijze golf :-))

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Het nadeel van fietsen op de rijbaan is dat daar meestal een grovere vorm van asfalt op ligt dat veel meer weerstand geeft en de snelheid flink afremt. Het is van dat alsfalt met grintstenen er in. Ik denk wel eens, als ik op dat tractorasfalt rij (zo noem ik het), hoeveel brandstof er bespaard zou kunnen worden als ook auto's niet over dat ruwe spul hoefden te rijden.

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Inderdaad is er een enorm verschil in rolweerstand per soort asfalt en op de rijbaan is het asfalt inderdaad vaak grover.
      Op het traject A6 Urk - Emmeloord (in deze richting) is in 2007 of 2008 bij wijze van proef een heel stil asfalt aangebracht.
      Stil moet (in mijn beleving) ook een lage(re) rolweerstand hebben. Hoewel al iets minder dan toen het net nieuw was, is het nog steeds duidelijk merkbaar wanneer je van het gewone wegdek overgaat op het stille asfalt. De keuze voor het type wegdek zal vooral afhangen van duurzaamheid (in het opzicht van langer of korter meegaan), veiligheid (voldoende stroef, gedrag bij regen en gladheid), kosten van aanleg. In (stedelijke) gebieden waar strengere geluidsnormen gelden is wellicht ook het geluid een factor. Ik vermoed zomaar dat de overheid de brandstofbesparing voor de automobilist niet zwaar laat meewegen tenzij ook emisies een rol spelen.

      Ergens op één van mijn fietsroutes (Koedooddijk bij Barendrecht) een stukje asfalt kort geleden vernieuwd. Het nieuwe vak is behalve nieuw, ook veel fijner van structuur. Opvallend dat je met dezelde inspanning plots sneller gaat rijden wanneer je van het oude wegdek overgaat op het nieuwe.

      Helemaal beroerd fietsen is het op betonklinkers, ik fiets regelmatig een paar kilometer om om een stukje betonklinkers te vermijden. Niet dat ik daardoor sneller thuis ben maar het bespaart gewoon ergernis.

      Verwijderen